تجربه تاریخی نشان میدهد که تنها نتیجه اعتماد به دشمن، در هر شکل و مقیاسی، خسارت محض بوده است.نیازی هم نیست که به گذشتههای خیلی دور مانند دوران قاجار، پهلوی و یا به حوادث نهضت ملی شدن صنعت نفت رجوع کنیم! سیاست خارجی حسن روحانی را که بررسی کنیم همه چیز مشخص میشود.
در ابتدای دولت یازدهم، روحانی، ظریف و عراقچی با خوشبینی نسبت به مذاکرات به توافق هستهای رسیدند؛ معقتد بودند که در آمریکا دو طیف وجود دارد که یکی طیف تندرو است اما طیف دیگر دموکراتها هستند و باراک اوباما رئیس جمهور این طیف مودب و باهوش است! لذا میتوان با آنها مذاکره کرد و به توافق رسید! گذشت تا زمانی که پس از برجام رئیس جمهور مودب و باهوش آمریکا در زمان ریاست خود بر کاخ سفید، تحریم ویزا و ایسا را علیه ایران وضع کرد؛ تعهدات خود ذیل برجام را اجرا نکرد و حتی از صدور مجوز برای خرید هواپیما به ایران نیز سرباز زد. یعنی دقیقاً برخلاف تصوری که دولتمردان ایرانی داشتند.
باراک اوباما جای خود را به ترامپ داد و رئیس جمهور جدید آمریکا تا توانست تحریمهای جدید وضع کرد؛ طوری که گویا عملاً برجام را پاره کرده است، دولت مردان ایرانی گفتند ایرادی ندارد اتحادیه اروپا اجرای برجام را تضمین میکند! حتی علی اکبر صالحی جلوتر از همه و با مصاحبههای روزانه خود! پا را فراتر گذاشت گفت: اگر آمریکا و اتحادیه اروپا از برجام خارج شوند ایران نیز خارج خواهد شد. ولی اگر بقیه اعضای 1+5 از توافق خارج نشدند و تنها آمریکا خارج شد، ایران از برجام خارج نخواهد شد.
در جریان اولین گزارش آنتونیو گوترش از اجرای قطعنامه 2231 نمایندگان فرانسه و انگلستان و آلمان با تمام توان علیه آزمایشهای موشکی ایران- که ذیل قطعنامه با شرایطی مجاز شمرده میشد- موضع گرفتند؛ حتی سفر حاج قاسم سلیمانی را نیز نقض قطعنامه دانستند؛ عباس عراقچی بعدتر اینگونه توضیح داد که اروپاییها از برخلاف ترامپ پشت سر برجام ایستادهاند اما در زمینه موشکی ما با آنها اختلاف نظر داریم!
دیگر به مسئله این روزها میرسیم؛ زیگمار گابریل وزیر خارجه آلمان در جریان سفر به واشنگتن و در دیدار با رکس تیلرسون همتای آمریکایی خود هر چند میگوید که آلمان خواستار حفظ توافق هستهای با ایران است اما در بیانی که اکثر رسانههای داخلی آن را ندیده و یا شاید نخواستند که ببینند میگوید: اما (آلمان) در عین حال آمادگی دارد که به همراه فرانسه، بریتانیا و آمریکا تهران را تحت فشار بگذارند تا تمامی جزئیات توافق را اجرایی کند!
جالب است که این دست اظهار نظرها تنها محدود به آلمان نمیشود، سخنگوی وزارت خارجه فرانسه نیز چهارشنبه هفته گذشته در کنفرانس خبری خود به نقل از ماکرون از "برجام مکمل" سخن به میان آورد گفت:
«رئیسجمهور [امانوئل ماکرون] روز ۲۹ آگوست خاطرنشان کرد که توافق وین را میتوان با همکاری برای دوران پس از سال ۲۰۲۵ و همکاریهای ضروری درباره استفاده [ایران] از موشکهای بالستیک تکمیل کرد.»
اگر کمی دقت کنیم متوجه میشویم که این سخنان آشنا است! تحت فشار گذاشتن ایران، اجرای تمامی جزئیات توافق، برجام مکمل و ورود به مسئله موشکهای بالستیک همان رویه دونالد ترامپ است؛ ترامپ در بحبوحه رقابتهای انتخاباتی و در جمع صهیونیستهای لابی آیپک قول داده بود که: »ما برجام را طوری اجرا میکنیم که تاکنون اجرای هیچ توافقی را به این شکل ندیدهاید.»
به راستی آیا همانطور که عراقچی گفته بود اروپاییها پشت سر برجام ایستادهاند؟! آیا اروپا خلاف آمریکا عمل کرده است؟! اقدامات ترامپ علیه برجام باعث انزوای آمریکا شده یا اروپا نیز مجبور به پیروی از کدخدا شده است؟!
روشن است که اظهارات و اقدامات اروپا در قالب برجام و قطعنامه 2231 هیچگاه باب میل وزارت خارجه و دولت مردان نبوده است و باید آن را پایانی بر افسانه اروپای خوب آمریکای بد دانست؛ چنانکه مدتها است که دموکرات خوب و جمهوریخواه بد نیز به تاریخ پیوسته است!
با این اوصاف مشخص نیست که دولت مردان چه اصراری است به این همه اعتماد و دلبستن به دشمنان قسم خورده کشور دارند؛ به راستی شاید هم باید منتظر جدیدترین توجیه دولت مردان باید این اقدام کشورهای اروپایی در همراهی با ترامپ بود!